Köpüklü Söndürme Sistemleri Nasıl Çalışır?

Köpüklü yangın söndürme sistemleri uzun bir süredir yanıcı sıvıların söndürülmesi amacıyla kullanılmaktadır. Diğer söndürme ajanlarının aksine bir sulu köpük kombine olarak soğutma, alev ve ateşleme kaynağını yanan cisim üzerinden ayırma, buharları bastırma ve boğma mekanizmalarıyla yanıcı bir sıvı yangınını söndürmektedir. Diğer söndürme ajanlarından kasıt; sulu söndürme sistemleri, kuru ve kimyasal söndürme maddeleri ile karbondioksitli söndürmelerdir.

Köpüklü yangın söndürme sistemleri ayrıca yeniden parlamaya veya yeniden tutuşmaya karşı uzun süreler boyunca koruma sağlamaktadır.

Su, standart bir hidrokarbon yakıtta kullanılırsa bu sıvıların çoğundan daha ağırdır ve doğrudan yakıt yüzeyine uygulanırsa söndürme veya buhar bastırma üzerinde çok az veya hiç etkisi olmadan dibe çökmektedir. Sıvı yakıt 212 Fahrenhayt derecenin üzerine çıkarsa; su yakıt altında kaynayarak yakıtı kapalı alandan dışarı atabilir ve yangını yayabilir. Bu nedenle köpükler tüm potansiyel tehlikelerde diğer maddelerin etkisiz kaldığı yangın türlerinde kullanılmaktadır. 

Köpüklü söndürme sistemlerinde bilinmesi gereken temel terimler köpük, köpük çözeltisi, köpük konsantresi, drenaj hızı, genleşme oranı, düşük genleşmeli köpük, orta ve yüksek genleşmeli köpük, seyreltme oranı ve karıştırma oranıdır. Bu tür terimler iyi bir köpüklü söndürme sisteminin çalışma prensibinin nasıl olduğunu anlamanıza yardımcı olur. 

Öncelikle köpükten bahsedecek olursak bir yangın söndürme köpüğü, yağ, benzin veya sudan daha düşük bir yoğunluğa sahip olan, hava dolu küçük kabarcıkların sabit bir kütlesidir. Su, köpük konsantresi ve havadan oluşan köpük, doğru oranlarla karıştırıldığında homojen bir köpük battaniyesine dönüşür.

Köpüklü Söndürme Sisteminin Başarıyla Kullanıldığı Yanıcı Sıvılar

Köpüklü söndürme sistemlerinin başarıyla kullanıldığı sektörlerde çalışma prensibine hakim olmak önemlidir. Ateşin yakması için temel olarak 4 tane elemente ihtiyaç vardır. Bu elementler; sıcaklık, yanan cisim, oksijen ve kimyasal zincir reaksiyonudur. Normal şartlarda bu elementlerden herhangi biri ortadan kaldırılırsa veya bunlardan birine müdahale edilirse yangın söndürülür. Yangın söndürme köpüğü, kimyasal reaksiyona karışmadığı için yangını boğarak yakıt düzeyini örter. Örtü, alevleri ateşleme kaynağından ayırır. Yakıtı ve bitişik bütün metal yüzeylerini soğutur. Köpük battaniye, hava ile karışabilen yanıcı buharların salınmasını engellemesi ile bilinir.  

Farklı sektörlerde hangi tür maddelerin yanıcı yakıt grubunda olduğunu anlamak için şu bilgilere hakim olmak önemlidir. Benzin, mazot ve jet yakıtı gibi standart hidrokarbon yakıtlar suya karışmaz ve ürünlerin tümü suyun üzerinde yüzer. Polar Solvent veya alkol türü yakıtlar ise suya karışır ve içten içe yanar. Bir yanıcı sıvı yangını ile mücadele etmek için söz konusu yanıcı sıvının hangi yakıt grubuna ait olduğunu belirlemek zorunludur. Bazı köpük konsantreleri bazı yakıt türlerinde etkili iken diğerlerinde etkili olmazlar.

Köpüklü söndürme sistemleri yakıtı oksijenden ayırarak yangını söndürür. Daha teknik bir ifade ile bu söndürme ajanları ateşi soğutmak ve oksijenle teması önlemek, yanma kabiliyetini azaltmak için yangının tükettiği yakıtı kaplamak için kullanılır. Bunu yapmak için ise söndürme maddesi olan köpük yakıtın yüzeyini boğar veya örter. Köpüğün su içeriği daha sonra yanıcı buharlar yoluyla yeniden tutuşmayı önlemek için yakıtı ve yakıtı kaplayan köpük alanını soğutur.

Köpük yanıcı sıvıyı soğutarak ve tutuşturma kaynağını yüzeyden ayırarak söndürebilen bir madde olduğu için alevleri bastırır ve boğar. Yeniden alevlenmeyi de bu şekilde önleyebilir. Sudan daha düşük yoğunluğa sahip olduğu için farklı üreticilerin kendine özgü formülleri olsa da genelde köpüğün suya oranı uygulama aşamasında benzerlik göstermektedir.